NGƯỜI ĐÀN ÔNG BỐN MƯƠI BA TUỔI NÓI VỀ MÌNH - Thơ Trần Vàng Sao

Bài thơ "Người đàn ông bốn mươi ba tuổi nói về mình" đã từng làm Trần Vàng  Sao khổ ải. Theo Nguyễn Miên Thảo - người viết tựa cho tập thơ thì bài thơ trên của ông "được đăng trên Sông Hương số kỷ niệm 5 năm ngày tạp chí ra đời. Bài thơ lập tức gặp phản ứng dữ dội của một số chức sắc địa phương nhà thơ Thái Ngọc San - thư kí tòa soạn người chịu trách nhiệm chọn đăng bài thơ phải rời khỏi tờ báo và nhà thơ Trần Vàng Sao tiếp tục sống với những khó khăn của riêng mình". Người đàn ông 43 tuổi trong thơ chỉ tự sự chỉ miêu tả rất thật cảnh sống lặng lẽ của mình mà cũng đủ khiến nhiều kẻ quyền hành bất an và ra tay bịt miệng ông.

                               Nhà thơ Trần Vàng Sao

NGƯỜI ĐÀN ÔNG BỐN MƯƠI BA TUỔI NÓI VỀ MÌNH

1. tôi tuổi tỵ

năm nay bốn mươi ba tuổi

thường không có một đồng trong túi

buổi sáng buổi chiều

thứ hai thứ ba thứ bảy chủ nhật

trong nhà ngoài sân với hai đứa con

cây cà cây ớt

con chó con mèo

cái đầu gãy cái tay gãy của con búp bê

cọng cỏ ngọn lá vú sữa khô

thúng mủng chai chén sách vở quần áo mũ nón cuốc rựa trên ghế dưới bàn

hai ba ngày một tuần một tháng có khi không đi đâu hết

một hai ba giờ sáng thức dậy ngồi vác mặt ngó trời nghe chó sủa

miếng nước trà mốc nguội có mùi bông lài rát cổ

cũng không có chi phiền

vấn một điếu thuốc hút

hai ba lần tắt đỏ rồi nửa chừng rách giấy

bạn bè gặp nhau

cho uống một ly cà phê

một lần

qua hai lần phải tránh

không phải ai cũng nghĩ như mình

nhiều đứa vui gặp nhau cho năm ba đồng một chục

đưa tay cầm lấy

miệng nói không được

2. tôi thấy tôi như người tù được thả rông

lang thang giữa đường giữa phố

nhìn hết mọi người

xem mình lâu ngày mặt mũi có khác người không

tôi đi lui

tôi đi tới

phố phường đông chật

tiếng cười tiếng la tiếng nói tiếng xe cộ

chẳng có ai quen thử nói chào tôi một tiếng

tôi đưa hai tay lên đầu vuốt tóc

lấy chân hất một hòn đá

cúi xuống nhìn mấy bao thuốc không bên lề đường

rồi đi về

qua cầu dép sút một quai

tôi không muốn nhớ gì hết

3. tôi ngồi trên hòn đá trước nhà

buổi chiều không có một con chim đậu trên cây

đám trẻ con chia phe bắn nhau cười la ngoài sân

đứa sống đứa chết cãi nhau ăn gian chưởi thề

những người đi bán về nói chuyện tiếng to

hai đứa nhỏ nhà bên cạnh cầm đèn che miếng lá chuối qua xin lửa hỏi tôi chưa nấu cơm tôi cười lắc đầu muốn đi ngủ

trong gió có mùi rơm cháy

tôi không biết làm gì hết

tôi bỏ hai chân ra khỏi dép cho mát

đám trẻ con bỏ chơi chạy theo phá đàn trâu bò đi qua

tôi bước vào nhà mở rộng hai cánh cửa lớn thắp một cây đèn để lên bàn thờ

hai đứa con ra ngoài đường chờ mẹ chưa về

rời còn lâu mới tối

tôi đi gánh một đôi nước uống

4. tôi sống yên ổn với những việc làm hàng ngày ở nhà của mình

không định được ngày mai

có một đồng để mua cho con nửa cái bánh tráng hay hai cái kẹo gừng

có hai đồng cất dưới chân đèn trên bàn thờ lỡ khi hết dầu thắp tới bữa thiếu ruốc hết bột ngọt

mả cha cuộc đời quá vô hậu

cơm không có mà ăn

ngó lui ngó tới không biết thù ai

những thằng có thịt ăn thì chẳng bao giờ ỉa vất

5. lâu ngày tôi thấy quen đi

như quen thân thể của mình

tiếng ho gà nửa đêm của những đứa bé chưa đầy hai tuổi buổi chiều không có cơm ăn

những con ruồi ăn nước mũi khô trên má những đứa đau quan sát

những con chuột chết lòi ruột ở bến xe đò

những tiếng cha mẹ vợ chồng anh em con cái chưởi bới la hét trong bữa ăn

người điên ở trần đứng làm thinh giữa trời mưa ngoài chợ

những ngày hết gạo hết tiền hết củi muối sống không còn một hột của tôi

những trách canh rau khoai tháng năm không có bột ngọt

hai mắt tôi mở to

đầu tôi cúi thấp

miệng tôi há ra

những lá khoai nhám và rít mắc vài hột cơm dồn cứng chật cuống họng

nói thật lúc này tôi muốn được say rượu

hoạ may thấy một đồng thành ba bốn đồng

6. nhiều khi tôi quá chán

chân tay rã rời

đầu óc đau nhức

không muốn làm gì hết

mấy đứa nhỏ chơi buôn bán bỏ đi đâu không biết để đất đá lá cây đầy nhà

tôi dựa cửa ngồi yên một chỗ

dụi mắt nghĩ hết chuyện này tới chuyện khác

nói chi tới những đứa đã chết trên rừng giữa phố

bạn bè có đứa giàu có đứa nghèo

đứa nguỵ đứa cách mạng

đứa tiền của ăn tiêu mấy không hết

đứa không có được một cái áo lành

đứa đi kinh tế mới ba bốn bảy tám năm trở về xách một cái bị lác

mặt cắt không có hột máu

đứa đạp xe thồ ngồi vắt chân ăn củ sắn chờ khách ở bến xe

đứa vô tích sự ở nhà không có việc chi làm

có đứa râu tóc dài che kín mặt

có đứa tàn không nhớ mình tên chi

có đứa chịu không nổi dắt vợ con vào nam ăn chợ ngủ đường

mỗi lần gặp nhau mở to mắt cười hút một điếu thuốc lắc đầu

hết chuyện nói

hai đứa con đi chơi về cười nói

đứa nhỏ bắt tôi đánh trống cho nó làm ông địa múa thiên cẩu

cái trống lon mặt ni lông và hai chiếc đũa tre

tôi đánh

múa đi các con

này đây cái nón gãy vành làm đầu thiên cẩu

và sợi dây chuối treo ngọn lá làm tiền

múa đi các con

cái bụng ông địa to tròn giơ lỗ rún gài nút áo không được

ông địa chống tay vỗ bụng ngửa mặt lên trời cười ha ha

tôi vỗ tay hoan hô

và không biết mình có nhớ ra được cái mặt ông địa không

                                                            Trần Vàng Sao

                                                            Tháng 9-1984