ĐÔI ĐIỀU CẢM NHẬN VỀ THƠ NHÃ MY SƯƠNG LAM - Nguyễn Khôi

         

       Tác giả Nguyễn Khôi. Sinh 1938.

       Quê: Phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.

       Đ/c: 39/259 phố Vọng, quận Hai Bà Trưng - Hà Nội.

       Email: khoidinhbang@gmail.com

      ĐÔI ĐIỀU CẢM NHẬN VỀ THƠ NHÃ MY-SƯƠNG LAM

                                            (Thân tặng La Thuỵ)

       Chao ôi, lần đầu tiên qua La Thuỵ - Phú Đoàn ở LaGi (email...) cho cái trang web của Nhã My Sương Lam và chùm thơ về sông Tương (bên Trung Hoa)* ở mãi tận tỉnh Hồ Nam mà Nguyễn Khôi đã từng thẩm ngâm thơ ''Tiêu Tương bát cảnh", rồi lặn lội tới bờ sông Tương đọc mâý câu:

            "Quân tại Tương giang đầu

            Thiếp tại Tương giang vĩ

            Tương cố bất tương kiến

            Đồng ẩm Tương giang thủy"

     Mà chàng Tố Như đã gói thành hai câu lục bát thuần Việt bất hủ:

             Sông Tương một dãi nông sờ

              Bên trông đầu nọ bên chờ cuối kia

                                                          (Kiều)

       Hình tượng thơ sông Tương là nỗi buồn ly biệt đã được nữ thi sĩ Nhã My Sương Lam gửi gắm nỗi lòng để người đọc buồn theo cái buồn của nàng, đưa ta về cái "Khung Kỷ Niệm", đó là cái quê hương (xưa lắm rồi) mà từ thời 1930 Thế Lữ đã tả:

            Sáng hôm nay sương biếc tỏa mờ mờ

            Như sương khói đượm đầu cau, mái rạ

     Còn ở Nhã My là cái thời ''bến vắng chiều mưa''

          Tóc mây ướt chẳng buồn bay

          Nón che quá mỏng mưa đầy mắt xanh

     Với  ''ngày xưa anh vu vơ / đón em giờ tan học/ mặc cho ai làm ngơ…em lẳng lặng đi về/ trắng một trời hoa mộng…rồi nay tà áo trắng/không biết về nơi đâu/ để anh ngồi thương nhớ/nghe mưa buốt giọt sầu…"

     Những cụm từ đầy hình tượng như "mưa đầy mắt xanh", " mưa buốt giọt sầu"…là chứng minh cái chất thơ Nhã My rất sâu, rất đẫm đầy tính nghệ thuật của một người làm thơ không dễ dãi (dày công, lao tâm khổ trí để sáng tạo từ). Xưa nay làm thơ khó nhứt là luyện chữ (tạo từ mới) rồi đến luyện câu, luyện ý và cuối cùng là luyện cách (tạo thi cách, phong cách riêng của từng thi nhân)

    Ở Nhã My có thể nói là ‘"thơ có nghề" (lâu năm trong nghề) với một phong cách Buồn - Hoài niệm, có lẽ là chỉ thua Tương Phố (xưa) khóc chồng và Đông Hồ (xưa) khóc vợ, với hồn thơ "mưa. mưa, mưa …" như hai nàng Nga Hoàng, Nữ Anh (xưa) khóc vua Thuấn ướt đẫm đôi bờ sông Tương?

        - Mưa. Sông chở nước về đâu

        Ước chi mình dệt thành cầu đón đưa

        - Mưa cứ rớt bóng người xưa mất hút

        Mưa cứ buồn đem thương nhớ chờ mong

        - Tình ngọt ngào mưa về thăm cây lá

        Ta bao giờ về lối cũ thăm nhau

        - Sài Gòn chợt mưa chợt nắng

        Người về chợt nhớ chợt mong

       Hết "mưa" lại đến "sương"… phải chăng là cốt lõi của hồn thơ Sương Lam ?

        - Sương trắng chiều buông mờ mịt

        - Sương trắng buồn giăng mênh mang

        - Sương trắng còn buông thênh thang

      Viết đến đây Nguyễn Khôi chợt nhớ hai câu thơ cũ thuộc loại hay nhứt của thơ Việt Nam

        Ô! Hay buồn vương cây ngô đồng

       Vàng rơi! Vàng rơi!Thu mênh mông

                                               (Bích Khê)

      Còn ở Sương Lam thì là hai câu mà ít ai viết được

           Về thôi trăng đã khuyết gầy

           Sương khuya giá lạnh mắt đầy thương đau

     VỀ NGHỆ THUẬT:

     Thơ Nhã My Sương Lam ngôn ngữ tinh luyện. Hình tượng thơ đẹp. Thể loại đi với ý thơ luôn mới để tạo ra tứ lạ (mỗi bài một kiểu, một giọng điệu khác nhau) nên đọc khá cuốn hút không nhàm chán

     Đọc thơ Sương Lam cái còn đọng lại khó quên là hoài niệm:

       - Bây giờ tóc điểm sương

       Em về gom thương nhớ

       Dệt gối nằm tương tư

       Nhớ mùa ngây thơ cũ…

       - Yêu nhau ngày một vội

       Trăm năm hơn gì không…

       Lối xưa buồn Vạn Hạnh

       Vĩnh Long trời mưa bay

       - Bên ai lòng không hẹn

       Chăn gối buồn xa xôi

       Nghìn câu thơ viết dỡ…

       …Trăm năm đành lỗi hẹn

       Riêng em một sầu thôi…

    Cái "chăn gối buồn xa xôi" có lẽ chỉ riêng Nhã My mới có được cái Nhớ , cái Buồn như thế

    Chao ôi , thơ là gì đây nhỉ?

    Với Nhã My - Sương Lam thì Nguyễn Khôi thấy thơ của em (nàng) là "chiếc áo trắng" với ..."tà áo mỏng/trắng cả trời ban trưa" của nữ thi sĩ có khác nào "gió lùa trêu khóm lá /Anh nghe hồn đong đưa…"  thơ có hồn, đó là đôi cánh cho ta bay đến những chân trời viễn mộng.

                     Góc thành Nam Hà Nội 25 tháng giêng Giáp Ngọ

                                                        NGUYỄN KHÔI

* Chú thích của NHÃ MY:

   Qua một bài viết nhận định về thơ lục bát của Nhã MY có tựa đề Đọc Thơ Lục Bát Nhã My Liên Tưởng Tới Khói Sóng Sông Tương của anh Huy Thanh vốn là một người bạn thân đã cùng chia sẻ đồng cảm với thơ của NM trong một thời gian dài. Tác giả Huy Thanh có lấy điển tích Sông Tương ở Trung Quốc và các bài thơ có liên quan để làm khung so sánh và nhận xét về đề tài thơ lục bát của NM như là "trường tương tư mới'' và 'nặng lòng với một bến sông Tương(mới)".  Bạn La Thụy có viết còm bổ túc về truyền thuyết Sông Tiêu Tương ở VN  và sau đó Nhà văn Nguyễn Khôi có gửi email qua lại với Nnã My , La Thuỵ để bổ túc thêm tài liệu về sông Tiêu Tương ở VN. Nhã My hân hạnh được nhà văn Nguyễn Khôi chiếu cố tới trang web của mình và sau khi đọc tập thơ Khung Kỷ Niệm, nhà văn Nguyễn Khôi đã viết  vội vài dòng cảm nghĩ này gửi qua bưu điện vào Sài Gòn và Nhã My nhận được hai ngày trước khi trở về Mỹ
     Nhã My chân thành cảm ơn nhà văn Nguyễn Khôi với tình cảm quí báu đã dành cho Nhã My đồng thời cảm ơn anh Huy Thanh, bạn La Thụy đã nối nhịp cầu văn nghệ này

.................

Mời truy cập các bài viết có liên quan:

1/

http://nhamyngocsuong.blogspot.com/2013/07/song-tieu-tuong_28.html

2/

http://huythanhts.blogspot.com/2013_07_01_archive.html