Trang

Thứ Tư, 15 tháng 9, 2021

BÁNH MÌ NÓNG VÀ MÌ XÍU QUẢNG TRỊ - Đinh Hoa Lư


Bánh mì đang nướng trên lò trước khi phân phối

Bánh mỳ NÓNG này phân biệt với mỳ xíu trong phần kế. Các lò bánh mỳ còn ra giả chạng vạng để phân phối cho các em bé bán mỳ rao vào ban đêm. Vài chục ổ bánh mỳ nóng dòn, loại 2 đồng (như trong hình) được các em bỏ vào trong hai lớp bao mỳ trắng, mang một bên vai, vừa đi nhanh vừa rao khắp các con đường ngoại ô thành phố. Tôi còn nhớ như in rằng không bao giờ thấy các em bé bán mỳ này mặc quần dài, chỉ những chiếc quần đùi và đi chân đất. Lại một điều nữa, nghề rao mỳ nóng ban đêm chỉ có các em trai thôi.
 
Lấy mỳ xong, là các em tản mác khắp các hướng, càng đi xa trung tâm thành phố càng tốt. Những nơi này người ta đang chờ các ổ mỳ nóng các em đem tới. Khách đàng hoàng thì họ lựa nhanh cho các em. Khách khó tính thì lôi ra bỏ lại, nắn bóp coi ổ nào dòn hơn, làm nhàu nhèo các ổ mỳ của em thật tội nghiệp !
Đi được một khoảng ngắn, em lại rao lên "mỳ nóng ồ..."
Tiếng rao lan dần qua các phường quanh thành phố về khuya.
 
MỲ XÍU

Ổ mỳ xíu vào lúc này tại Quảng Trị không có bỏ rau, dưa leo, đồ chua giống trong Sài Gòn, hay vào thời này. Ổ mỳ xíu Quảng Trị đơn giản, chỉ quan trọng là thịt xíu kho "thấm tháp" và nước xíu thật ngon để chan vào giữa như người viết miêu tả tiếp sau.
 

Khoảng mười giờ đêm thì rạp xi nê Đại Chúng đã tan khách. Khách về túa ra đủ mọi ngả đường. Phần tôi thì hay thả bộ men theo con đường Lê Thái Tổ lên đến phố, rồi từ đó tôi sẽ theo con đường chính Trần Hưng Đạo xuôi về trại quân dịch để về nhà.
 

Giờ này quanh chợ Tỉnh cửa sắt trước những cửa tiệm đều đã đóng kín mít, quanh mấy góc phố chỉ còn thấy mấy chiếc xe ‘mỳ xíu’ thôi. Nhắc đến tiếng ‘mỳ xíu’, hồi đó tôi hay thắc mắc: phải chăng tiếng này phát xuất từ tiếng Tàu là bánh mỳ ‘xà xíu’ hay ‘xíu mại’ gì đó rồi người Quảng Trị mình đơn giản đi gọi là ‘mỳ xíu’ cho gọn chăng? Tôi hay ghé mấy xe mỳ xíu này mỗi khi đi xem phim trên phố về. Trên con đường phố ban khuya, vừa đi tôi vừa gặm ổ bánh mỳ nóng dòn, thơm phức, thật là thú vị !


           Chiếc xe mỳ xíu chú Hưng gần ngã tư Quang Trung – Trần Hưng Đạo

Tôi để ý thấy rằng, mấy xe bánh mỳ đêm ít khi đi xa tận mấy xóm ngoại ô. Các người bán mỳ xe này chỉ loay hoay quanh phố thôi. Dạo đó có hai lò mỳ lớn là Đắc Lập gần nhà máy đèn và Vạn Hoa gần miếu Ông Voi đường Quang Trung cạnh chợ. Sau này còn có thêm một lò mỳ và kem gần trường trung học Nguyễn Hoàng [vd, lò kem Thanh Long của thầy Lê hữu Thăng] Chiếc xe bán mỳ xíu trông nhẹ nhàng hơn chiếc xe phở nhiều lắm. Ba bánh xe làm từ bánh xe đạp, trong thùng xe chú không đựng củi mà lại là lò than nho nhỏ khi nào cũng để sẵn vài ba ổ mỳ cho nóng sẵn. Phía trên thùng xe có chắn 3 mặt kính hẳn hoi, trong đó có những lớp bánh mỳ sắp ngay ngắn màu vàng hươm. Tầng trên chú cón chưng một ít phó mát (fromage) loại đắt tiền của Pháp như ‘La Vache Qui Rit’, hay một tảng phó mát hình khối tam giác màu vàng chóe bình dân và rẻ tiền hơn. Hình như khách của chú đa số chỉ ưa hương vị mỳ xíu tự tay chú làm hơn. Tôi cũng vậy, tôi chỉ thích loại mỳ xíu của chú bán thôi. Nói là tiếng mỳ xíu chứ thật ra không mang một chút hơi hám gì của Tàu cả mà ‘xíu’ ở đây hoàn toàn Việt Nam hay nói cho đúng là hoàn toàn Quảng Trị ! Nhìn mớ xíu của chú kho từ thịt heo, lẫn một ít chả cắt mỏng, ngoài ra không có thêm thứ gì cầu kỳ cả. Lạ thay, khi chú bỏ thứ xíu này vào trong ổ mỳ nóng dòn, tôi cảm thấy hương vị mỳ xíu Quảng Trị rất riêng, thấm thía, ngon hơn bánh mỳ thịt nguội trong Nam nhiều lắm. Bánh mỳ thịt nguội trong Nam tuy có vị ngon béo, chua ngọt đầy đủ nhưng thiếu cái đậm đà của ổ mỳ xíu Quảng Trị, một thứ đậm đà khó diễn tả vô cùng . Đó là những lúc tôi còn đủ tiền, đi xem phim về hết tiền chỉ đủ mua ổ mỳ không. Chú không hẹp hòi gì, xẻ mỳ, chú chan thêm cho một xí nước xíu nữa là xong.
 

Nước thịt xíu kho rim sánh vàng nâu cánh gián, chỉ chan với bánh mỳ cũng thơm ngon lạ lùng

 
Nồi thịt rim được rim khéo đến mức, miếng thịt luôn trong suốt, mặn mòi, nước rim đỏ rượm, ngũ vị hài hòa
            
Một điều lạ, bánh mỳ xe về đêm không bao giờ cất tiếng rao cả. Chú (chú Hưng) lần lượt đẩy xe qua từng góc phố chờ khách. Có người lại chỉ bán cố định một chỗ về đêm. Thỉnh thoảng chú khơi lại lò than trong thùng xe, ngước mắt nhìn năm ba người bộ hành qua lại như mời mọc, đón chào.
 
Phố càng khuya càng vắng khách dần.  Thật lâu mới có một chiếc xe tuần nhà binh chạy qua, một chiếc Honda đi đâu chạy vội về nhà. Có lúc chú yên lặng đứng nghe tiếng đại bác từ hướng Gio Linh hay Đông Hà vọng đến lúc này trên mặt chú hình như thoáng một nỗi buồn man mác.
                                                     
KẾT
 
Chiến tranh càng ngày càng tăng cường độ, người dân phố Quảng mất dần đi những ngày tháng êm đềm. Rồi những gánh hàng đêm thưa dần, ít hẳn đi.
 
Thời gian lạnh lùng trôi nhanh, thập niên này tiếp đến thập niên khác. Lớp người của thành phố nhỏ bé ngày xưa đó giờ tóc đã ngã màu sương tuyết hay có người đã về với những người ‘muôn năm cũ’.
 
 Ôi thời gian! như một chất màu làm gia tăng cho bao niềm nhung nhớ khôn nguôi. Bao tiếng rao ngày đó, tất cả đều gom lại thành một TIẾNG XƯA.  Phố nhỏ thân thương giờ không còn nữa, nhưng hồn quê vẫn mãi trong lòng người xa xứ. Thu qua, đông đến, nhìn lá vàng rơi, người xa Quảng Trị cầm đũa ăn lại món ăn quê hương nào đó chợt trào dâng nỗi buồn lưu lạc. Lúc này tuy đang ăn, nhưng chính là lúc họ đang ‘nuốt dần quá khứ’. Bởi thế, dù đi xa tận chân trời góc bể, người Quảng Trị vẫn mang nặng trong lòng tâm tình hoài hương chẳng hề phai nhạt.
 
 Xin nhớ về phố xưa - MỘT THUỞ AN BÌNH.
 
                                                                                    Đinh Hoa Lư


Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

POST HÌNH HOẶC VIDEO CLIP VÀO Ô COMMENT :

Các bạn chỉ việc copy link hình hoặc link video clip dán trực tiếp vào ô comment mà không cần dùng thẻ