Trang

Chủ Nhật, 20 tháng 8, 2017

NHỮNG DẠNG THƠ VIỆT NAM ĐẶC BIỆT PHẦN II : THƠ ĐỌC NHIỀU CÁCH, THƠ VIỆT ĐỆM NGOẠI NGỮ - La Thụy sưu tầm


                    
                           La Thụy


 NHỮNG DẠNG THƠ VIỆT NAM ĐẶC BIỆT PHẦN II : 
 THƠ ĐỌC NHIỀU CÁCH, THƠ VIỆT ĐỆM NGOẠI NGỮ

 Ngoài DẠNG THƠ BÌNH THANH đã đăng :

  a/ http://www.art2all.net/tho/lathuy/dangthobinhthanh.htm
  b/ http://phudoanlagi.blogspot.com/2011/09/dang-tho-binh-thanh_21.html

Sau đây, mời các bạn đọc một số dạng thơ đặc biệt khác.


   I - THƠ ĐỌC NHIỀU CÁCH 

      1. Đọc theo 2 cách: 
 
       ĐỀ TRANH MỸ NỮ
        (Thuận nghịch độc) 

       Đọc xuôi:  
         
       Hương tiên gác vắng nhặt ca oanh            
       Bận mối sầu khêu gượng khúc tranh                      
       Sương đỉnh trướng gieo từng dục mộng,                            
       Nguyệt bên rèm tỏ dễ si tình.                      
       Vàng thưa thớt cúc tan hơi dạm,                            
       Lục phất phơ sen đọ rạng thanh                          
       Trang điểm ngại chăm dừng trục gấm                              
       Phòng tiêu lạnh lẽo khoá xuân xanh.
                                             
       Đọc ngược (theo âm Hán Việt):
                             
      Thanh xuân toả liễu lãnh tiêu phòng                          
      Cẩm trục đình châm ngại điểm trang.                          
      Thanh rạng độ liên phi phất lục,                            
      Đạm hi tan cúc thát sơ hoàng.                                
      Tình si dị tố liêm biên nguyệt,                            
      Mộng xúc tằng liêu trướng đỉnh sương.                              
      Tranh khúc cưỡng khiêu sầu mỗi bận,                            
      Oanh ca nhật vĩnh các tiên hương                
                                     PHẠM THÁI

      2. Đọc theo 6 cách:

      CỬA SỔ ĐÊM KHUYA

      Hoa cười nguyệt rọi cửa lồng gương
      Lạ cảnh thêm buồn nợ vấn vương
      Tha thiết liễu in hồ gợn bóng
      Hững hờ mai thoáng gió đưa hương
      Xa người nhớ cảnh tình lai láng
      Vắng bạn ngâm thơ rượu bẽ bàng
      Qua lại yến ngàn dâu ủ lá                    
      Hòa đàn sẵn có dế bên tường                        
                        HÀN MẶC TỬ

     Cách đọc 1:   Đọc xuôi
     Cách đọc 2 :  Đọc ngược
     Cách đọc 3 :  Bỏ 2 chữ đầu  ở mỗi câu đọc xuôi
     Cách đọc 4:   Bỏ 2 chữ sau ở mỗi câu đọc xuôi
     Cách đọc 5 :  Bỏ 2 chữ đầu ở mỗi câu đọc ngược
     Cách đọc 6 :  Bỏ 2 chữ sau ở mỗi câu đọc ngược  


  3. Đọc theo 8 cách:     
           
    CẢNH XUÂN                          
    Ta mến cảnh xuân ánh sáng ngời                            
    Thú vui thơ rượu chén đầy vơi                                  
    Hoa cài dậu trúc cành xanh biếc                              
    Lá quyện hương xuân sắc thắm tươi                              
    Qua lại khách chờ sông lặng sóng                              
    Ngược xuôi thuyền đợi bến đông người                                
    Xa ngân tiếng hát ,  đàn trầm bổng                                  
    Tha thướt bóng ai mắt mỉm cười                                      
                         KHUYẾT DANH    
       
    Cách đọc 1:   Đọc xuôi              
    Cách đọc 2:   Đọc ngược                
    Cách đọc 3:   Bỏ 2 chữ đầu ở mỗi câu, đọc xuôi                
    Cách đọc 4:   Bỏ 2 chữ cuối ở mỗi câu, đọc ngược                
    Cách đọc 5:   Bỏ 3 chữ đầu ở mỗi câu, đọc xuôi                
    Cách đọc 6:   Bỏ 3 chữ cuối ở mỗi câu, đọc ngược                
    Cách đọc 7:   Bỏ 4 chữ đầu ở mỗi câu, đọc xuôi                
    Cách đọc 8:   Bỏ 4 chữ cuối ở mỗi câu, đọc ngược

 4. Đọc theo 10 cách : 

  Đó là bài thơ  LỆ CÁT ĐẰNG  của Nhật Hồng Nguyễn Thanh Vân

     1.- Đọc xuôi:

    Trăng buồn khóc liễu rũ tàn thu,
    Giá lạnh trời sương gió mịt mù.
    Cằn cỗi sắc hương mùi nhạt tẻ,
    Võ vàng son phấn nét mờ lu.
    Băng thanh lỡ phận vùi hoa gấm,
    Ngọc khiết thương đời thẹn tóc tơ.
    Đằng cát lệ rơi tình rẽ lối.
    Giăng sầu chuốc hận tủi hờn thơ

   2.- Đọc ngược:

   Thơ hờn tủi hận chuốc sầu giăng,
   Lối rẽ tình rơi lệ cát đằng.
   Tơ tóc thẹn đời thương khiết ngọc,
   Gấm hoa vùi phận lỡ thanh băng.
   Lu mờ nét phấn son vàng võ,
   Tẻ nhạt mùi hương sắc cỗi cằn.
   Mù mịt gió sương trời lạnh giá,
   Thu tàn rũ liễu khóc buồn trăng.

    3.- Bỏ 2 chữ đầu mỗi câu bài xuôi:

    Khóc liễu rũ tàn thu,
    Trời sương gió mịt mù.
    Sắc hương mùi nhạt tẻ,
    Son phấn nét mờ lu.
    Lỡ phận vùi hoa gấm,
    Thương đời thẹn tóc tơ.
    Lệ rơi tình rẽ lối,
    Chuốc hận tủi hờn thơ.

   4.- Bỏ 2 chữ đầu mỗi câu bài ngược:

   Tủi hận chuốc sầu giăng,
   Tình rơi lệ cát đằng.
   Thẹn đời thương khiết ngọc,
   Vùi phận lỡ thanh băng.
   Nét phấn son vàng võ,
   Mùi hương sắc cỗi cằn.
   Gió sương trời lạnh giá,
   Rũ liễu khóc buồn trăng.

   5.- Bỏ 3 chữ đầu mỗi câu bài xuôi:

    Liễu rũ tàn thu,
    Sương gió mịt mù.
    Hương mùi nhạt tẻ,
    Phấn nét mờ lu.
    Phận vùi hoa gấm,
    Đời thẹn tóc tơ.
    Rơi tình rẽ lối,
    Hận tủi hờn thơ.

    6.- Bỏ 3 chữ đầu mỗi câu bài ngược: 

    Hận chuốc sầu giăng,
    Rơi lệ cát đằng.
    Đời thương khiết ngọc,
    Phận lỡ thanh băng.
    Phấn son vàng võ,
    Hương sắc cỗi cằn.
    Sương trời lạnh giá,
    Liễu khóc buồn trăng.

    7.- Bỏ 3 chữ cuối mỗi câu bài xuôi:

    Trăng buồn khóc liễu,
    Giá lạnh trời sương.
    Cằn cỗi sắc hương,
    Võ vàng son phấn.
    Băng thanh lỡ phận,
    Ngọc khiết thương đời.
    Đằng cát lệ rơi,
    Giăng sầu chuốc hận.

   8.- Bỏ 3 chữ cuối mỗi câu bài ngược:

    Thơ hờn tủi hận,
    Lối rẽ tình rơi.
    Tơ tóc thẹn đời,
    Gấm hoa vùi phận.
    Lu mờ nét phấn,
    Tẻ nhạt mùi hương.
    Mù mịt gió sương,
   Thu tàn rũ liễu.

   9.- Đọc như thơ tự do bài xuôi:

    Trăng buồn…
    Khóc liễu…
    Rũ tàn thu…

    Giá lạnh…
    Trời sương…
    Gió mịt mù…

    Cằn cỗi…
    Sắc hương…
    Mùi nhạt tẻ…

    Võ vàng…
    Son phấn…
    Nét mờ lu…

    Băng thanh…
    Lỡ phận…
    Vùi hoa gấm…

    Ngọc khiết…
    Thương đời…
    Thẹn tóc tơ…

    Đằng cát…
    Lệ rơi…
    Tình rẽ lối…

    Giăng sầu…
    Chuốc hận…
    Tủi hờn thơ…

   10.- Đọc như thơ tự do bài ngược:

     Thơ hờn…  
     Tủi hận..  
     Chuốc sầu giăng…

     Lối rẽ…  
     Tình rơi…  
     Lệ cát đằng…

     Tơ tóc…  
     Thẹn đời…  
     Thương khiết ngọc…

     Gấm hoa…  
     Vùi phận…  
     Lỡ thanh băng…

     Lu mờ…  
     Nét phấn…  
     Son vàng võ…

     Tẻ nhạt…  
     Mùi hương…  
     Sắc cỗi cằn…

     Mù mịt..
    Gió sương…  
    Trời lạnh giá…

    Thu tàn…  
    Rũ liễu…
    Khóc buồn trăng…


II. THƠ VIỆT ĐỆM NGOẠI NGỮ

 Người VN có tài "thi hoá" bài học ngoại ngữ. Thời xưa đã có người  “nôm hoá” chữ Hán để học trò học dễ thuộc, một dạng như tam thiên tự kinh rất đặc thù VN, chẳng hạn :                                

     "Thiên: trời, địa: đất                                
     Cử: cất, tồn: còn                              
     Tử : con, tôn: cháu                              
     Lục: sáu, tam: ba                                
     Gia: nhà, quốc: nước                                
     Tiền: trước, hậu: sau                              
     Ngưu: trâu, mã: ngựa...”

 Tới thời học Pháp ngữ, cũng được Việt hoá để dễ nhớ, dễ thuộc, chẳng hạn :  
                       
     “Bớp: bò, sư tử: li-ông                            
     Sơ - van: con ngựa, me - dông: cái nhà                          
     Ma - pham chính thật bà nhà                          
     Mông - xơ đích thị chỉ là thưa ông”

Anh  Nguyễn Văn Quang (cựu học sinh Trung học Nguyễn Hoàng 1960-1967) có phổ biến cách học Pháp văn (trích trong cuốn “Trường NH chân dung và Kỷ niệm I ” do Võ Thị Quỳnh chủ biên ) nghe thật ngộ nghĩnh :
                       
    “ma soeur: chị tôi, mou: mềm, long: dài ”

   Và đây bài học Anh ngữ bằng thơ rất dễ thuộc :
         
    Long: dài, short: ngắn, tall: cao          
    Here: đây, there: đó, which: nào, where: đâu        
    Sentence có nghĩa là câu        
    Lesson: bài học, rainbow: cầu vồng      
    Husband là đức ông chồng        
    Daddy: cha bố, please don’t: xin đừng        
    Darling tiếng gọi em cưng        
    Merry: vui thích, cái sừng là horn          
    “Rách” rồi xài đỡ chữ “torn”      
    “To sing” là “hát”, a song: một bài        
    Nói sai sự thật: to lie      
    Go: đi, come: đến, “một vài” là “some”        
    …

Có giai thoại được truyền tụng rằng:
Vua Tự Đức – vị vua giỏi văn thơ triều Nguyễn, một hôm khi lâm triều, trước bách quan ngài hí hửng cho biết tối qua được thần mộng báo hai câu thơ hay và lạ, thơ Hán nhưng có chen lẫn từ Nôm:
                       
    “Viên trung oanh truyện khề khà ngữ                            
     Dã ngoại đào hoa lấm tấm khai”
 
Cao Bá Quát tâu rằng:                      
   “Hai câu thơ trên có trong một bài thơ do thần làm hồi còn nhỏ”.    

Ông liền đọc một mạch bài thơ:  
                 
  “Bảo mã tây phương huếch hoác lai,                            
   Huênh hoang nhân tự thác đề hồi.                            
   Viên trung oanh chuyện khề khà ngữ,                            
   Dã ngoại đào hoa lấm tấm khai.                            
   Xuân nhật bất văn sương lộp bộp,                      
   Thu thiên chỉ kiến vũ bài nhài.                        
   Khù khờ thi tứ đa nhân thức,                      
   Khệnh khạng tương lai vấn tú tài”.
                          CAO BÁ QUÁT

Tú Xương nhà thơ «xuất khẩu thành thi» chỉ với hai câu thơ thôi mà nói được ba thứ tiếng Hán,Việt, Pháp :

  «Cống hỉ», «mẹc – xì», đây thuộc cả                      
   Chẳng sang Tàu, tớ cũng sang Tây                                    
                                 ( TÚ XƯƠNG)

 Ghi chú :                              
 Cống hỉ: cung hỉ  恭喜 = chúc mừng                                         
 Mẹc-xì: merci = cám ơn

*MỘT SỐ BÀI THƠ VIỆT CHEN NGOẠI NGỮ                            

 GÁI QUÊ
 Trèo lên mười bậc đít mông - tê           (monter = trèo)
 Tiên cùng không rượu, chẳng cà - phê (fée = tiên)
 Chín lầu cửa khoá, lo nơm nớp            (neuf = chín)
 Nằm tính thâu đêm chuyện cút – sê     (coucher = nằm)
                             Nguyễn Thanh Nhung                                                                          
                         

 PHÚT CHIA LY                  
 Nói mãi nàng vẫn đi      (dit = nói)                  
 Sét đánh rền một phút   (foudre = sét)                    
 Giường ngập lệ chia ly  (lit = giường)                    
 Tràn sâu vào nửa mét    (mettre = tràn ngập)
                                                 Kiều Phong                                  

 GIŨ LỤA                    
 Tay nâng dải lụa mong manh         (main = tay)                    
 Gái quê mà lại như hình cung phi  (fille = gái)                    
 Đời còn bao nỗi vân vi                  (vie = đời)                      
 Làm sao trả nổi những gì ta vay   (travail = làm)
                                                       Võ Viết Quân                    

 HOA TƯƠNG TƯ
 Yêu em , cũng biết được em mê  (aimmer = yêu)
 Câm nín chi cho dạ tái tê             (taire = câm)
 Hồ mộng đôi phen tha thiết lắc    (lac = hồ)
 Tiên bồng một cõi thảnh thơi phê (fée = tiên)
 Đường mây chưa phỉ can chi rút  ( route = đường)
 Mũi sóng cao đành quá chấp nê   (nez = mũi)
 Đò đến cầu lam mong được bắc   (bac =đò)
 Tương tư hoài một đoá « păng- sê» (pensée = tương tư)
                                          Thân Trọng Thuỳ Như
                                          (Quận 3 – TP HCM)
   
  CỨ MƠ                      
 Tôi thức sao mà tôi cứ mơ               (me = tôi)                    
  Lửa  tình âm ỉ cháy lơ phơ              (feu = lửa)                    
  Bốn  phương ngóng bóng trời mù cát (quatre = bốn)
  Hai  ngựa đưa tin vô cùng đơ          (deux =hai)
  Đầu  bạc lại xanh màu lễ tết            (tête = đầu)
  Tim  hồng thêm thắm nhịp thời cơ  (coeur =tim)
  Cả  toà thiên phú mà nuy tú            (tout = tất cả)
  Cầu  ước chuyện kia chẳng vẩn vơ (voeux  = cầu ước)
                                                              Võ Viết Doãn                    
                                         
Bài thơ nói lên tâm sự một phụ nữ VN lấy chồng là một viên công sứ Pháp mãn nhiệm trở về nước

J’ écris (tôi viết) tình thư une lettre (một lá)
Envoie (gửi) thăm hỏi me-sừ Le Résident (ông công sứ)
Toute seul (một mình) gạt nước mắt than rằng :
Cochon (con lợn) long đong lỡ làng,                                            
Từ khi thiếp bén duyên chàng
La noce (đám cưới) chưa đặng một bàn tiệc vui
Éloigner (xa cách) ai khéo dục xui
Couteau (con dao) sao nỡ cắt mùi nguyệt hoa
La cour (sân nhà) mousse (cỏ) mọc lune (trăng) tà
La chambre (buồng ngủ) biết lấy ai làm ami (bạn)
Lạnh lùng chiếc chemise (áo) lấp ló,
Ta figure (khuôn mặt anh) thấy đó mà mong  
Bây giờ tình biết comment (làm sao) bây giờ
Pourqoi (tại sao) nỡ để silent (im lặng) cho đành                                                                
(Ông Đinh Hương Sơn sưu tầm và đăng trên  tạp chí "Xưa và Nay"số 257 (Tháng 4/1946)

ĐÒI LẠI NHÀ TỰ BỊ NGƯỜI Ở NHỜ CHIẾM            

Nhà moa bị cướp  (moi = tôi)          
Nhà  moa cho ở, luý tăng-pi  (lui =anh ta ; tant pis = cóc cần)
Cướp của mà không tiếng mẹc-xì (merci = cám ơn)
Mặc kệ moa kêu vang pạc- tú  (partout = khắp nơi)
Ung dung luý vẫn sống i-xi  (ici = ở đây)
Ái tình nhân nghĩa nơ vô riêng  (ne vaut rien = không có giá trị gì)
Móc ngoặc ô dù xà súp phi  (cà suffi = đã đủ rồi)
Nên đành chịu lép tút la vi (tout la vie = suốt cả đời)
Chỉ tội lơ duýt quên tat-chơ                                                    
(le judge =quan toà; tâche = trách nhiệm)
                                 Giáo sư Dương Thiệu Tống            
                 
( Do mình dùng chương trình bàn phím tiếng Việt Unikey, một số mẫu tự tiếng Pháp không có trong Unikey nên gõ không được chuẩn lắm )

  MỘT THẾ - KỶ MẤY VẦN THƠ                                  
                                       
  *Tiễn chân quân viễn chinh Pháp                    
  *Kỷ niệm 100 năm Việt  Nam đau khổ    
         
    Ánh hồng chói rạng chân trời mới                  
    Ngọn lửa đao binh tắt lịm rồi.                  
    Có kẻ chiều nay về cố quán,                    
    Âm thầm, không biết hận hay vui ?!                

    Chiều nay,                  
    Kèn kêu tức tưởi nghẹn lời                  
    Tiếng ngân xúc động dạ người viễn chinh !                  
    Chiều nay trên nghĩa địa                  
    Có một đoàn tinh binh                  
    Cờ rủ và súng xếp                    
    Cúi đầu và lặng thinh.                  
    Nghẹn ngào giã biệt người thiên cổ                    
    Đất lạ trời xa sớm bỏ mình.                    
    Thịt nát, xương tan, hồn thảm bại                    
    Nghìn năm ôm hận cõi u minh !                  
    Những ai làm lính viễn chinh,                    
    Chiều nay bước xuống tàu binh trở về.                    
    Tàu  xúp - lê !                      
    Tàu xúp - lê !                  
    Cửa Hàm Tử lao xao sóng gợn                    
    Bến Bạch Đằng lởn vởn hồn quê …                    
    Bước đi những bước nặng nề                    
    Ngày đi chẳng biết, ngày về chẳng hay !                  
    Một ngàn chín trăm năm sáu (1956)                    
    Một ngàn  tám trăm sáu hai (1862)                    
    Giật mình bấm đốt ngón tay,                    
    Trăm năm một giấc mộng dài hãi kinh !                

    Ngày anh đến đây :                    
    Thành Đà Nẵng tan hoang vì đại bác                    
    Xác anh hùng Đinh Lý hóa tro bay !                    
    Giữ Gia Định, Duy Ninh liều mạng thác                    
    Ôm quốc kỳ tuẩn tiết giữa trùng vây !                    
    Phan Thanh Giản nuốt hờn pha thuốc độc                  
    Bởi xâm lăng bắt nhượng nước non nầy !                    
    Và Thăng Long máu hòa ba lớp đất                      
    Mất kinh thành, Hoàng Diệu ngã trên thây ! …                    
    Hỡi ơi ! Xương máu dẫy đầy,                    
    Chân anh dẫm tới, đất nầy tóc tang !                      
    Tay  gươm, tay súng                  
    Bước nghinh, bước ngang                    
    Anh bắn !                    
    Anh giết !                  
    Anh đâm !                    
    Anh dầm !                    
    Anh đày Bà Rá, Côn Lôn,
    Anh đọa Sơn La, Lao Bảo …                    
    Anh đoạt hết cơm hết áo,                  
    Anh giựt hết bạc hết vàng …                    
    Chặt đầu ông lão treo hàng thịt,                  
    Mổ mật thanh niên giữa chiến tràng.                    
    Cối quết trẻ thơ văng nát óc,                  
    Phanh thây sản phụ đốt thành than ! …                    
    Con lìa mẹ,                    
    Vợ xa chồng,                    
    Cây rụi lá,                  
    Nhà trống không …                    
    Người chìm đáy biển                      
    Người tấp ven sông                    
    Người ngã trên núi                    
    Người gục trong rừng …                      
    Đây Cà Mau, đó Nam Quan,                  
    Hung hăng anh bóp trong bàn tay tanh !                    

    Nước tôi đang độ yên vui sống                  
    Mít ngát hương mùa, bưởi ngọt thanh                  
    Lúa nặng tình quê, khoai luyến đất,                    
    Không thương nhau, lại giết nhau đành !                    
    Cắn răng tôi chịu cực hình                    
    Vuốt râu anh hưởng công linh đồng bào.                    
    Anh phân ly Nam, Bắc                      
    Anh chia rẻ nghèo, giàu.                    
    Nước non anh quậy tan tành hết                    
    Cho oán hờn nhau, giết lẫn nhau ,                    
    Người chết thì dại,                    
    Người sống thì ngu.                    
    Dân ngu vì bị làm ngu                  
    Đặng dân làm ngựa, làm trâu suốt đời !              

    Nhưng, thôi !                    
    Bao năm khói lửa                    
    Ta hiểu nhau rồi !                    
    Cái gì bạo ngược là phi nghĩa                  
    Là trái lòng dân, nghịch ý trời.                  
    Sắt thép tinh ròng, binh tướng dữ                      
    Không sao thắng được trái tim người !                  
    Anh về là phải, anh  ơi !                    
    Về bây giờ, để còn đời nhớ anh.                    
    Những cái gì tôi hận                    
    Những cái gì tôi khinh,                      
    Bây giờ anh xuống tàu binh                    
    Trăm năm chuyện cũ, thôi mình bỏ qua !                    

    Bao giờ tôi chẳng nhớ                    
    Nước Pháp rộng bao la,                      
    Thành Paris  rực-rỡ                    
    Ánh văn minh chói lòa …                      
    “Cốt Đa-duya” (Côte  d’Azur ) người thanh và cảnh lịch                    
    Bờ “Mạc-xây”(Marseille) xinh đẹp nhất sơn hà.                      
    Khí sông núi đúc nên trang tuấn kiệt                    
    Bực anh hùng cứu quốc “RỐP” (Job), “RĂNG-ĐA” (Jean D'arc)                      
    Tôi nhớ lắm, một ngày năm “tám chín” (1789)                    
    Anh vùng lên phá ngục “BÁT-TI ” (Bastille) nhà,                      
    Anh giải-phóng cho giống nòi được sống                      
    Được vinh quang trong “Đệ Tứ Cộng Hòa” !                    
    Anh vui, anh sướng,                      
    Anh hát, anh ca …                      
    Tôi là người ở phương xa                    
    Ngày anh sáng lạn (xán lạn) cũng hòa niềm vui !                    

    Anh về nước Pháp xa xôi                    
    Chắc anh bao giờ quên được,                    
    Những là đường đi nước bước                      
    Những là tên tuổi Việt Nam :                      
    Suối Yên Thế tuôn tràn hậm hực,                    
    Đất Thái Nguyên căm tức nổi vồng,                        
    Tháp Mười hận nước mênh mông                        
    U Minh mấy trận bão lòng chưa nguôi ! …    
             
    Việt Nam, nước của tôi :                    
    Sông sâu, đồng rộng,                      
    Trái tốt, hoa tươi …                      
    Hà Nội kinh thành trang chiến sử                      
    Sài Côn đô thị rạng anh tài.                    
    Phú Xuân bừng chói gương ưu quốc                    
    Nghĩa nặng tình thâm vạn thuở nay !                      
    Việt  Nam, nước của tôi :                      
    Già như trẻ                      
    Gái như trai                      
    Chết thì chịu chết                      
    Không cúi lòn ai !                    
    Tham lam ai muốn vô xâm chiếm,                      
    Thì “giặc vào đây, chết ở đây” !                        
    Việt Nam, nước của tôi :                      
    Ruộng dâu hóa bể                    
    Lòng chẳng đổi thay.                    
    Dầu ai cắt đất chia hai                      
    Cho trong đau khổ, cho ngoài thở than.                      
    Dầu ai banh ruột xé gan,                    
    Cho tim xa óc, cho nàng lìa tôi.                    
    Đinh ninh anh nhớ một lời :                      
    “Ngày mai thống nhất liền đôi bến bờ” !                    

    Đã đến giờ                    
    Chia tay cách biệt                      
    Anh lìa nước Việt                      
    Vừa tủi vừa mừng.                    
    Bên nhà vợ đợi con trông,                      
    Vắng anh, tình mặn nghĩa nồng cũng phai.                  
    Tàu  xúp - lê  một !                    
    Tàu  xúp - lê hai !                      
    Siết tay anh nhé, anh về nước,                    
    Biển lặng trời êm nhớ lấy ngày.                    
    Và chẳng bao giờ quên nhắc nhở                    
    Cho ai đừng đến đọa đày ai !                      
    Tự vấn lương tâm rồi tự đáp :                    
    - Đánh cho ai, và chết cho ai ???                    

    Bóng ngả trời tây                    
    Gió lồng biển cả ,                      
    Phút giây từ giã                      
    Trang sử trăm năm !                      
    Tàu anh rời bến Việt  Nam ,                      
    Hãy xuôi một ngả, một đường mà đi.                      
    Xin tàu đừng ghé Bắc Phi,                      
    Sóng to gió lớn, chắc gì đến nơi .                      
    Đừng gây oan trái, tàu ơi,                    
    Hãy xuôi về Pháp cho người hát ca !                      
    Tàu  xúp - lê hai !!                      
    Tàu  xúp - lê ba !!!                      
    Anh về mạnh giỏi                      
    - Ô - rờ - voa !  (Aurevoir)
                 TRUY PHONG
                        (1956)

* Còn nhiều DẠNG THƠ VIỆT NAM ĐẶC BIỆT khác nữa, như DẠNG THƠ NÓI LÁI, DẠNG THƠ HÌNH... Do bài đã khá dài và do khó định dạng, xếp chữ cho loại THƠ HÌNH nên chúng tôi chỉ gửi đăng phần II thôi. Mời quý bạn sẽ đọc tiếp DẠNG THƠ VIỆT NAM ĐẶC BIỆT PHẦN III trong các bài viết sau. Chúc vui!

                                                               La Thuỵ sưu tầm và biên tập

7 nhận xét:

  1. Người VN có tài "thi hoá" bài học ngoại ngữ. Thời xưa đã có người “nôm hoá” chữ Hán để học trò học dễ thuộc, một dạng như tam tự kinh rất đặc thù VN, chẳng hạn :

    天 thiên: trời
    地 điạ: đất.

    舉 cử : cất
    存 tồn: còn.

    子 tử : con
    孫 tôn: cháu.

    六 lục: sáu
    三 tam: ba

    家 gia: nhà
    國 quốc : nước

    前 tiền: trước
    後 hậu: sau

    牛 ngưu: trâu
    馬mã: ngựa

    距 cự : cựa
    牙 nha: răng

    無 vô :chăng (chẳng, không)
    有 hữu: có

    犬 khuyển: chó
    羊 dương: dê

    歸 qui: về
    走 tẩu: chạy

    拜 bái: lạy
    跪 quỵ: quỳ

    去 khứ: đi
    來 lai: lại

    女 nữ: gái
    男 nam: trai

    帶 đái: đai (thắt lưng)
    冠 quan: mũ

    足 túc: đủ
    多 đa : nhiều

    愛 ái: yêu
    憎 tăng: ghét

    識 thức: biết
    知 tri: hay

    木 mộc: cây
    根 căn: rễ

    易 dị: dễ
    難 nan: khôn

    旨 chỉ: ngon
    甘 cam: ngọt

    柱 trụ: cột
    樑 lương: rường

    床 sàng:giường
    席 tịch: chiếu

    欠 khiếm: thiếu
    餘 dư: thừa

    鋤 sừ: bừa
    鞠 cúc: cuốc

    燭 chúc: đuốc
    燈 đăng: đèn

    升 thăng: lên
    降 giáng: xuống

    田 điền: ruộng
    宅 trạch: nhà

    老 lão: già
    童 đồng: trẻ

    雀 tước: sẻ
    鷄 雞 kê: gà

    我 ngã: ta
    他 tha: khác

    伯 bá: bác
    姨 di: dì

    鉛 diên: chì
    錫 tích: thiết

    役 dịch: việc
    功 công:công

    翰 hàn: lông
    翼 dực: cánh

    聖 thánh: thánh
    賢 hiền: hiền

    僊 仙 tiên: tiên
    佛 phật: bụt

    潦 lạo: lụt
    潮 triều: triều

    鳶 diên: diều 鳳

    Trả lờiXóa
  2. CHÉP GỬI QUÝ BẠN BÀI THƠ SONG NGỮ VIỆT - ANH NHÉ:

    Nói sai sự thật to lie
    Go đi, come đến, một vài là some
    Đứng stand, look ngó, lie nằm
    Five năm, four bốn, hold cầm, play chơi
    One life là một cuộc đời
    Happy sung sướng, laugh cười, cry kêu
    Lover tạm dịch ngừơi yêu
    Charming duyên dáng, mỹ miều graceful
    Mặt trăng là chữ the moon
    World là thế giới, sớm soon, lake hồ
    Dao knife, spoon muỗng, cuốc hoe
    Đêm night, dark tối, khổng lồ là giant
    Fun vui, die chết, near gần
    Sorry xin lỗi, dull đần, wise khôn
    Burry có nghĩa là chôn
    Our souls tạm dịch linh hồn chúng ta
    Xe hơi du lịch là car
    Sir ngài, Lord đức, thưa bà Madam
    Thousand là đúng...mười trăm
    Ngày day, tuần week, year năm, hour giờ
    Wait there đứng đó đợi chờ
    Nightmare ác mộng, dream mơ, pray cầu
    Trừ ra except, deep sâu
    Daughter con gái, bridge cầu, pond ao
    Enter tạm dịch đi vào
    Thêm for tham dự lẽ nào lại sai
    Shoulder cứ dịch là vai
    Writer văn sĩ, cái đài radio
    A bowl là một cái tô
    Chữ tear nước mắt, tomb mồ, miss cô
    Máy khâu dùng tạm chữ sew
    Kẻ thù dịch đại là foe chẳng lầm
    Shelter tạm dịch là hầm
    Chữ shout là hét, nói thầm whisper
    What time là hỏi mấy giờ
    Clear trong, clean sạch, mờ mờ là dim
    Gặp ông ta dịch see him
    Swim bơi, wade lội, drown chìm chết trôi
    Mountain là núi, hill đồi
    Valley thung lũng, cây sồi oak tree
    Tiền xin đóng học school fee
    Yêu tôi dùng chữ love me chẳng lầm
    To steal tạm dịch cầm nhầm
    Tẩy chay boycott, gia cầm poultry
    Cattle gia súc, ong bee
    Something to eat chút gì để ăn
    Lip môi, tongue lưỡi, teeth răng
    Exam thi cử, cái bằng licence...
    Lovely có nghĩa dễ thương
    Pretty xinh đẹp thường thường so so
    Lotto là chơi lô tô
    Nấu ăn là cook , wash clothes giặt đồ
    Push thì có nghĩa đẩy, xô
    Marriage đám cưới, single độc thân
    Foot thì có nghĩa bàn chân
    Far là xa cách còn gần là near
    Spoon có nghĩa cái thìa
    Toán trừ subtract, toán chia divide
    Dream thì có nghĩa giấc mơ
    Month thì là tháng , thời giờ là time
    Job thì có nghĩa việc làm
    Lady phái nữ, phái nam gentleman
    Close friend có nghĩa bạn thân
    Leaf là chiếc lá, còn sun mặt trời
    Fall down có nghĩa là rơi
    Welcome chào đón, mời là invite
    Short là ngắn, long là dài
    Mũ thì là hat, chiếc hài là shoe
    Autumn có nghĩa mùa thu
    Summer mùa hạ , cái tù là jail
    Duck là vịt , pig là heo
    Rich là giàu có, còn nghèo là poor

    Trả lờiXóa
  3. Crab thì có nghĩa con cua
    Church nhà thờ đó, còn chùa temple
    Aunt có nghĩa dì, cô
    Chair là cái ghế, cái hồ là pool
    Late là muộn, sớm là soon
    Hospital bệnh viện, school là trường
    Dew thì có nghĩa là sương
    Happy vui vẻ, chán chường weary
    Exam có nghĩa kỳ thi
    Nervous nhút nhát, mommy mẹ hiền.
    Region có nghĩa là miền,
    Interupted gián đoạn còn liền next to.
    Coins dùng chỉ những đồng xu,
    Còn đồng tiền giấy paper money.
    Here chỉ dùng để chỉ tại đây,
    A moment một lát còn ngay ringht now,
    Brothers-in-law đồng hao.
    Farm-work đồng áng, đồng bào Fellow- countryman
    Narrow- minded chỉ sự nhỏ nhen,
    Open-hended hào phóng còn hèn là mean.
    Vẫn còn dùng chữ still,
    Kỹ năng là chữ skill khó gì!
    Gold là vàng, graphite than chì.
    Munia tên gọi chim ri
    Kestrel chim cắt có gì khó đâu.
    Migrant kite là chú diều hâu
    Warbler chim chích, hải âu petrel
    Stupid có nghĩa là khờ,
    Đảo lên đảo xuống, stir nhiều nhiều.
    How many có nghĩa bao nhiêu.
    Too much nhiều quá, a few một vài
    Right là đúng, wrong là sai
    Chess là cờ tướng, đánh bài playing card
    Flower có nghĩa là hoa
    Hair là mái tóc, da là skin
    Buổi sáng thì là morning
    King là vua chúa, còn Queen nữ hoàng
    Wander có nghĩa lang thang
    Màu đỏ là red, màu vàng yellow
    Yes là đúng, không là no
    Fast là nhanh chóng, slow chậm rì
    Sleep là ngủ, go là đi
    Weakly ốm yếu healthy mạnh lành
    White là trắng, green là xanh
    Hard là chăm chỉ, học hành study
    Ngọt là sweet, kẹo candy
    Butterfly là bướm, bee là con ong
    River có nghĩa dòng sông
    Wait for có nghĩa ngóng trông đợi chờ
    Dirty có nghĩa là dơ
    Bánh mì bread, còn bơ butter
    Bác sĩ thì là doctor
    Y tá là nurse, teacher giáo viên
    Mad dùng chỉ những kẻ điên,
    Everywhere có nghĩa mọi miền gần xa.
    A song chỉ một bài ca.
    Ngôi sao dùng chữ star, có liền!
    Firstly có nghĩa trước tiên
    Silver là bạc, còn tiền money
    Biscuit thì là bánh quy
    Can là có thể, please vui lòng
    Winter có nghĩa mùa đông
    Iron là sắt còn đồng copper
    Kẻ giết người là killer
    Cảnh sát police, lawyer luật sư
    Emigrate là di cư
    Bưu điện post office, thư từ là mail
    Follow có nghĩa đi theo
    Shopping mua sắm còn sale bán hàng
    Space có nghĩa không gian
    Hàng trăm hundred, hàng ngàn thousand
    Stupid có nghĩa ngu đần
    Thông minh smart, equation phương trình
    Television là truyền hình
    Băng ghi âm là tape, chương trình program
    Hear là nghe watch là xem
    Electric là điện còn lamp bóng đèn
    Praise có nghĩa ngợi khen
    Crowd đông đúc, lấn chen hustle
    Capital là thủ đô
    City thành phố, local địa phương
    Country có nghĩa quê hương
    Field là đồng ruộng còn vườn garden
    Chốc lát là chữ moment
    Fish là con cá, chicken gà tơ
    Naive có nghĩa ngây thơ
    Poet thi sĩ , great writer văn hào
    Tall thì có nghĩa là cao
    Short là thấp ngắn, còn chào hello
    Uncle là bác, elders cô.
    Shy mắc cỡ, coarse là thô.
    Come on có nghĩa mời vô,
    Go away đuổi cút, còn vồ pounce.
    Poem có nghĩa là thơ,
    Strong khoẻ mạnh, mệt phờ dog- tiered.
    Bầu trời thường gọi sky,
    Life là sự sống còn die lìa đời
    Shed tears có nghĩa lệ rơi
    Fully là đủ, nửa vời by halves
    Ở lại dùng chữ stay,
    Bỏ đi là leave còn nằm là lie.
    Tomorrow có nghĩa ngày mai
    Hoa sen lotus, hoa lài jasmine
    Madman có nghĩa người điên
    Private có nghĩa là riêng của mình
    Cảm giác là chữ feeling
    Camera máy ảnh hình là photo
    Động vật là animal
    Big là to lớn, little nhỏ nhoi
    Elephant là con voi
    Goby cá bống, cá mòi sardine
    Mỏng mảnh thì là chữ thin
    Cổ là chữ neck, còn chin cái cằm
    Visit có nghĩa viếng thăm
    Lie down có nghĩa là nằm nghỉ ngơi
    Mouse con chuột , bat con dơi
    Separate có nghĩa tách rời, chia ra
    Gift thì có nghĩa món quà
    Guest thì là khách chủ nhà house owner
    Bệnh ung thư là cancer
    Lối ra exit, enter đi vào
    Up lên còn xuống là down
    Beside bên cạnh, about khoảng chừng
    Stop có nghĩa là ngừng
    Ocean là biển, rừng là jungle
    Silly là kẻ dại khờ,
    Khôn ngoan smart, đù đờ luggish
    Hôn là kiss, kiss thật lâu.
    Cửa sổ là chữ window
    Special đặc biệt normal thường thôi
    Lazy... làm biếng quá rồi
    Ngồi mà viết tiếp một hồi die soon
    Hứng thì cứ việc go on,
    Còn không stop ta còn nghỉ ngơi!

    Trả lờiXóa
  4. Đây là một bài thơ theo lối thuận nghịch độc của Phạm Thái, đọc xuôi bằng chữ Hán, đọc ngược bằng chữ Nôm. Bản dịch chính là bản đọc ngược của bài thơ bằng chữ Nôm do chính Chiêu Lì Phạm Thái dịch.

    Đọc xuôi:

    VỊNH TỐ NỮ ĐỒ

    Thanh xuân toả liễu lãnh tiêu phòng,
    Cẩm trục đình châm ngại điểm trang.
    Thanh lượng độ tiên phù phất lục,
    Đạm hy tán cúc thái sơ hoàng.
    Tình si dị tố liêm biên nguyệt,
    Mộng xúc tằng liêu trướng đính sương.
    Tranh khúc cưỡng khiêu sầu tự bạn,
    Oanh ca nhã vịnh các tiêu hương.

    Phạm Thái

    Đọc ngược là bản do chính Phạm Thái dịch ra chữ Nôm

    ĐỀ TRANH MỸ NỮ

    Hương tiêu gác vắng nhặt ca oanh
    Bận mối sầu khêu gượng khúc tranh
    Sương đỉnh trướng gieo từng giục mộng
    Nguyệt bên rèm, tỏ dễ si tình
    Vàng tha thướt, cúc tan hơi đạm
    Lục phất phơ, rêu đọ rạng thanh
    Trang điểm ngại chăm, dừng trục gấm
    Phòng tiêu lạnh lẽo khoá xuân xanh.

    Phạm Thái

    Giai thoại nói rằng một hôm Phạm Thái ngồi uống rượu với Kiến Xuyên hầu. Kiến Xuyên hầu trông vào bức tranh tố nữ, bảo ông thử uống cạn mười chén, vịnh thơ một bài. Phạm Thái vâng mệnh, cất bút thảo luôn bài này. Hầu xem xong thích lắm, khen là “thanh quan thắng tuyệt” (trong sáng tuyệt vời), từ đấy hầu có ý muốn gả con gái là Trương Quỳnh Như cho Phạm Thái, vì cũng biết là hai người đã yêu nhau. Tuy nhiên, bà mẹ Quỳnh Như không bằng lòng, sau Quỳnh Như bị ép gả cho một người khác, nàng liền tự tử. Từ đấy Phạm Thái buồn bã, chán nản, đi lang thang đây đó, uống rượu làm thơ, tự xưng là Chiêu Lỳ.

    Trả lờiXóa
  5. Phạm Thái (chữ Hán: 範泰, 1777-1813), còn gọi Phạm Đan Phượng, Phạm Phượng Sinh, hiệu Chiêu Lì (hoặc Chiêu Lỳ); là một danh sĩ ở cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19 trong lịch sử Việt Nam.
    Tác phẩm của Phạm Thái gồm:

    CHIẾN TỤNG TÂY HỒ PHÚ (Đánh lại bài “Phú ca tụng hồ Tây”):
    Đây là một bài phú họa lại 85 vận của bài Tụng Tây Hồ của Nguyễn Huy Lượng. Mục đích của ông là có ý đả phá nhà Tây sơn, một triều đại mà ông Lượng đang suy tôn.

    SƠ KÍNH TÂN TRANG (Câu chuyện mới về lược và gương):
    Sáng tác năm Giáp Tý (1804), tức năm Phạm Thái 21 tuổi. Đây là một truyện thơ Nôm gồm 1484 câu, chủ yếu là thơ lục bát, có xen một ít bài thơ Đường luật, thơ cổ phong và thơ song thất lục bát. Nội dung truyện kể lại một câu chuyện tình duyên lãng mạn và trắc trở, hư cấu trên cơ sở mối tình cay đắng của chính tác giả với Trương Quỳnh Như

    Chung quanh mối quan hệ với Trương Quỳnh Như, ông có một số thơ Nôm như sau:

    VĂN TẾ TRƯƠNG QUỲNH NHƯ
    THƠ HỌA 12 BÀI TRƯƠNG QUỲNH NHƯ.

    Ngoài ra, ông còn có một bài Văn triệu linh theo thể song thất lục bát, “Văn bia mộ Thanh Xuyên hầu” theo thể lục bát và một số bài thơ Nôm ngẩu cảm như: “Tự trào, Tự thuật, Đề tranh mỹ nữ, Đề chùa Tiêu Sơn, Họa thơ Thanh Xuyên hầu, Đề nhà Nghĩa lư, Đề núi Con Voi”, v.v…

    Trả lờiXóa
  6. Phạm Thái là nhân vật trong tác phẩm TIÊU SƠN TRÁNG SĨ của Khái Hưng với bài thơ Đường luật nổi tiếng theo thể yết hậu:

    Sống ở dương gian đánh chén nhè
    Chết về âm phủ cắp kè kè
    Diêm vương phán hỏi rằng chi đó?
    - Be !

    Phạm Thái cũng được nhà thơ Bùi Giáng nhắc đến trong bài thơ RƯỢU UỐNG

    Thưa em rượu uống bây giờ
    Là thiên cổ lụy còn trơ bên mình
    Tài hoa tiếng vọng điêu linh
    Phạm Ðan Phượng chết theo Quỳnh Như sao.
    Thưa em từ bữa nghiêng chào
    Chớm trang đầu chợt sóng trào trường giang

    Trả lờiXóa
  7. Bài thơ đọc xuôi VỊNH TỐ NỮ ĐỒ có âm Hán Việt của Phạm Thái. Bản dịch VỊNH TRANH MỸ NỮ đọc ngược có âm Nôm không những đọc ngược từ sau ra trước mà đọc từ câu thứ 8 dịch ngược lên trên câu thứ nhất so với bản gốc có âm Hán Việt.

    Trả lờiXóa

POST HÌNH HOẶC VIDEO CLIP VÀO Ô COMMENT :

Các bạn chỉ việc copy link hình hoặc link video clip dán trực tiếp vào ô comment mà không cần dùng thẻ